Glutensiz Diyet ve Çölyak Hastalığı: Sağlığınızı Koruyan Beslenme Rehberi
Glutensiz diyet, buğday, arpa, çavdar gibi tahıllarda bulunan gluten adlı bir proteini
içeren gıdalardan kaçınmayı içeren bir beslenme şeklidir 1 .
Çölyak hastalığı, gluten tüketimi sonucunda bağışıklık sisteminin ince bağırsaklarda
iltihaplanmaya ve besin emilim bozukluğuna neden olan bir hastalıktır 2 .
Bu iki konu arasında yakın bir ilişki vardır. Çünkü çölyak hastalığı olan kişilerin
tek tedavi seçeneği, ömür boyu glutensiz diyet uygulamaktır 2 . Glutensiz diyet,
çölyak hastalığının belirtilerini ortadan kaldırır, bağırsak hasarını önler ve yaşam
kalitesini artırır 3 . Glutensiz diyet uygulamak, çölyak hastalığı olmayan kişiler için
de sağlıklı bir seçenek olabilir. Çünkü glutensiz diyet, kilo vermek, enerji
seviyesini yükseltmek, bağışıklık sistemini güçlendirmek, cilt sağlığını
iyileştirmek, kronik hastalıkları önlemek gibi faydalar sağlayabilir 4 .
Peki, glutensiz diyet nasıl yapılır? Glutensiz diyet yaparken, gluten içeren veya
içerebilen gıdalardan uzak durmak gerekir. Bunlar arasında şunlar sayılabilir:
Beyaz ekmek, pide, lavaş, simit, kek, kurabiye, pasta gibi hamur işleri
Makarna, şehriye, bulgur, irmik, kuskus gibi tahıl ürünleri
Hazır çorba, bulyon, sos, salça, ketçap, mayonez, hardal, margarin gibi
işlenmiş gıdalar
Bira, şarap, viski, votka gibi alkollü içecekler
Sosis, salam, sucuk, pastırma gibi işlenmiş et ürünleri
Çikolata, gofret, bisküvi, dondurma, puding gibi tatlılar
Glutensiz diyet yaparken, gluten içermeyen veya az miktarda içeren gıdaları tercih
etmek gerekir. Bunlar arasında şunlar sayılabilir:
Pirinç, mısır, karabuğday, kinoa, amarant, yulaf gibi tahıllar
Patates, mercimek, nohut, fasulye, bezelye gibi nişastalı gıdalar
Meyve, sebze, kuruyemiş, tohum, baharat gibi doğal gıdalar
Et, tavuk, balık, yumurta, peynir, yoğurt, süt gibi hayvansal gıdalar
Zeytinyağı, ayçiçek yağı, tereyağı, bal, pekmez, reçel gibi yağ ve şekerli
gıdalar
Glutensiz diyet yaparken, dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Bunlar
şunlardır:
Glutensiz diyet uygulamadan önce mutlaka bir doktor veya diyetisyene
danışmak gerekir. Çünkü glutensiz diyet, bazı besin öğelerinin eksikliğine
neden olabilir. Örneğin, glutenli tahıllar, B vitaminleri, demir, kalsiyum, lif
gibi önemli besin öğeleri kaynağıdır. Bu nedenle, glutensiz diyet uygulayan
kişilerin, bu besin öğelerini başka kaynaklardan alması veya takviye
kullanması gerekebilir 5 .
Glutensiz diyet uygularken, paketli gıdaların etiketlerini dikkatli bir şekilde
okumak gerekir. Çünkü bazı gıdalar, içeriklerinde gluten olmasa bile, üretim
aşamasında glutenli gıdalarla temas etmiş olabilir. Bu durum, çapraz
bulaşma olarak adlandırılır ve çölyak hastaları için ciddi sorunlara yol
açabilir. Bu nedenle, glutensiz diyet uygulayan kişilerin, sadece “glutensiz”
ibaresi olan veya “gluten içermez” yazan gıdaları tüketmesi önerilir 6 .
Glutensiz diyet uygularken, dengeli ve çeşitli beslenmek gerekir. Glutensiz
diyet, sadece gluten içeren gıdaları çıkarmak değil, aynı zamanda sağlıklı bir
yaşam tarzı oluşturmak demektir. Bu nedenle, glutensiz diyet uygulayan
kişilerin, her gün yeterli miktarda meyve, sebze, et, süt, yumurta,
kurubaklagil, yağ, şeker gibi besin gruplarını tüketmesi, bol su içmesi,
düzenli egzersiz yapması, stresi azaltması, sigara ve alkolden uzak durması
gerekir 7 .
Bu bilgiler ışığında, glutensiz diyet ve çölyak hastalığı hakkında bir blog yazısı
yazmak için şu başlığı öneriyorum:
