Hemoroid, makat bölgesindeki toplardamarların şişmesi ve iltihaplanması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Hemoroidin nedenleri arasında kabızlık, hamilelik, aşırı kilo, uzun süre oturma, genetik yatkınlık ve yaşlanma sayılabilir. Hemoroid hastaları, tedavi sürecinde beslenmelerine dikkat etmeleri gerekmektedir. Beslenme, hemoroidin oluşumunu önlemek, şikayetleri azaltmak ve iyileşmeyi hızlandırmak için önemli bir faktördür.
Hemoroid hastalarının beslenmesinde öncelikle lifli gıdalar tüketmeleri önerilir. Lif, bağırsak hareketlerini düzenler, dışkıyı yumuşatır ve kabızlığı önler. Bu sayede, hemoroidi tetikleyen basınç ve zorlanma azalır. Lifli gıdalar arasında tam tahıllar, kepekli ekmek, yulaf ezmesi, kuru baklagiller, sebzeler, meyveler, kuru yemişler ve kuru meyveler sayılabilir. Günde en az 20-30 gram lif alınması tavsiye edilir.
Hemoroid hastalarının bol su içmeleri de önemlidir. Su, lifin bağırsaklarda şişmesine ve dışkının yumuşamasına yardımcı olur. Ayrıca, su, vücuttaki toksinleri atar, kan dolaşımını artırır ve iltihabı azaltır. Günde en az 2-2,5 litre su içilmesi gerekmektedir. Su dışında, bitki çayları, ayran, kefir, maden suyu gibi sıvılar da tüketilebilir.
Hemoroid hastalarının beslenmesinde dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta da yağ ve tuz alımını sınırlamaktır. Aşırı yağlı ve tuzlu gıdalar, bağırsaklarda su tutulmasına, kabızlığa ve hemoroidin şişmesine neden olabilir. Bu nedenle, kızartma, hamur işi, fast food, salam, sosis, sucuk, pastırma, tereyağı, margarin, mayonez, ketçap, hardal gibi gıdalardan kaçınılmalıdır. Yağ olarak zeytinyağı, kanola yağı, ayçiçek yağı gibi bitkisel yağlar tercih edilmelidir.
Hemoroid hastalarının beslenmesinde baharatlı, acı ve ekşi gıdalardan da uzak durmaları gerekir. Bu gıdalar, makat bölgesindeki hassas dokuları tahriş eder, yanma, kaşıntı ve ağrıya neden olur. Bu nedenle, pul biber, isot, karabiber, acı biber, turşu, sirke, limon, greyfurt, portakal, mandalina gibi gıdalar tüketilmemelidir.
Hemoroid hastalarının beslenmesinde alkol ve kafeinli içecekler de sınırlanmalıdır. Alkol ve kafein, vücuttan su kaybına, bağırsaklarda kuruluğa ve kabızlığa yol açabilir. Ayrıca, alkol, kan damarlarını genişletir ve hemoroidin büyümesine neden olabilir. Bu nedenle, bira, şarap, rakı, votka, kahve, çay, kola, enerji içeceği gibi içeceklerden uzak durulmalıdır.
Hemoroid hastalarının beslenmesinde faydalı olabilecek bazı gıdalar da vardır. Bunlar, bağırsak sağlığını destekleyen, iltihabı azaltan ve kan dolaşımını artıran gıdalardır. Örneğin, yoğurt, kefir, probiyotik içeren gıdalar, bağırsak florasını düzenler, bağışıklığı güçlendirir ve enfeksiyon riskini azaltır. Potasyum açısından zengin gıdalar, muz, patates, ıspanak, kuşkonmaz, kuru erik, fasulye gibi gıdalar, vücuttaki sıvı dengesini sağlar, kan basıncını düşürür ve hemoroidin şişmesini önler. A vitamini, E vitamini, C vitamini gibi antioksidan vitaminler içeren gıdalar, bezelye, havuç, patates, kayısı, ıspanak, bal kabağı, yumurta, ceviz, pancar, şalgam, ayçiçek yağı, badem, zeytin, balık, ahududu, portakal, kuşburnu, çilek, kivi, limon gibi gıdalar, iltihabı azaltır, yara iyileşmesini hızlandırır ve bağışıklığı artırır.
Hemoroid hastalarının beslenmesinde, düzenli ve dengeli öğünler de önemlidir. Günde 3 ana öğün ve 2-3 ara öğün şeklinde beslenmek, sindirim sistemini düzenler, kan şekerini dengeler ve kabızlığı önler. Öğün atlamak, aşırı yemek yemek, çok hızlı yemek yemek, hemoroidi olumsuz etkileyebilir.
Hemoroid hastalarının beslenmesinde, doktorun önerilerine uyulması da önemlidir. Beslenme düzeninde yapılan değişiklikler, hemoroid tedavisine destek olmak için yapılmalıdır. Hemoroid tedavisinde, ilaç tedavisi, krem ve fitil kullanımı, bant ligasyonu, skleroterapi, lazer tedavisi, infrared koagülasyon, stapler hemoroidektomi gibi yöntemler uygulanabilir. Tedavi yöntemi, hemoroidin evresine, şiddetine ve hastanın durumuna göre belirlenir. Hemoroid tedavisinde, erken tanı ve tedavi önemlidir. Hemoroid şikayetleri olan kişilerin, vakit kaybetmeden bir proktoloji uzmanına başvurmaları gerekir.
